Macahel-Türkiye'nin İlk ve Tek Biyorezerv Alanı

İsmi son yıllarda çok duyulmaya başlayan ama pek fazla gidilmeyen uzak yer!Oraya ulaşmak için uçurumlu ve sis yüzünden görüş mesafesinin 1-2 m'ye düştüğü bir yolu ve Macahel Geçidi'ni aşmak gerek.Etrafı dağlarla çevrili,tıpkı bir avuç içini andıran saklı bir dünya...Aniden bastırıveren sis zaman zaman geri dönmeyi düşündürse de cesaretinizi toplayıp dikkatlice ilerlediğinizde "Macahel'e ulaşma" ödülünü kazanıyorsunuz.Sel yarıntıları ve yamaçlardan yuvarlanan kayalar,zorluğu bir kat daha artırıyor.

Macahel Geçidi'ni aştıktan sonra sis yavaş yavaş dağılıyor ve gerek florası gerek de faunasıyla değil Türkiye'de dünyada bile eşine zor rastlanan bir doğa harikasına adım atıyorsunuz.

MACAHEL NERESİDİR? 

Macahel,Artvin ile Gürcistan arasında kalan ve bir vadi boyunca uzanan 18 küçük köy yerleşmesinden oluşur.Bu yerleşmelerden 12'si Gürcistan,6'sı ise Türkiye sınırları içerisindedir.Bu köyler;

-Camili(Hertevisi)
-Düzenli(Zedvake)
-Efeler(Eprati)
-Kayalar(Kvabistavi)
-Maralköy(Mindiet)
-Uğurköy(Akria)

Peki bu kadar ücra bir yere insan niye gider?Bu sorunun cevabı kişiye göre değişir.Dinlenmek,doğa yürüyüşü yaparak deşarj olmak,temiz hava ve doğal çevreyle beraber huzur bulmak,fotoğraf çekmek,alışılmışın dışında yerler görmek ilk akla gelenler arasında.Liste uzatılabilir.Hatta gün boyu oturup doğayı izleseniz bile keyif almamak mümkün değil.Havanın,yaz ortasında ne kadar değişken olabileceğine tanık oluyorsunuz.Macahel'de güneşli ve sıcak bir havada ahşap terasta bacaklarınızı uzatmış kitap okurken bir anda vadiyi basan sis nedeniyle ıslanabilirsiniz.

Sabah erken saatte kalkıp(ki mutlaka kalkıyorsunuz) ev yapımı ekmeği,tereyağı,doyumsuz peyniri ve balı eşliğinde yapılan kahvaltının ardından doğa yürüyüşüne çıkmak paha biçilmez.

Macahel Vadisi boyunca akan su o kadar temiz ki içme suyu olarak doğrudan kullanabilirsiniz.
Buralarda iyi bilinen Maral Şelalesi'ni de ziyaret etmenizi öneririm.

Camili(Hertevisi) merkez köy olarak düşünülebilir.Macahel'e ilk buradan giriyorsunuz.TEMA Vakfı'nın burada bir misafirhanesi var.Fakat biz Maralköy'de bir aile pansiyonunda kalmayı tercih ettik.(ilerleyen bölümlerde Serkan ve değerli ailesinden bahsedeceğim).
Camili'de ahşap cami ve evler görülmeli.Okul,PTT ve bir küçük bakkalı olan köyde jandarma tel örgüsü bile bulunmayan Gürcistan sınırında nöbet tutuyor ve geçişe izin vermiyor:)

Biyosfer rezervlerinin üç temel işlevi vardır:
1.Genetik varyasyonların,türlerin,ekosistemlerin ve peyzajın korunmasına katkıda bulunmak
2.Ekonomik kalkınmayı ve insan gelişimini sürdürülebilir şekilde sosyo-kültürel ve ekolojik olarak desteklemek
3.Yerel,ulusal ve küresel ölçekte doğa koruma ve kalkınma çabalarına dönük bilimsel araştırma,izleme,eğitim ve bilgi değişimini desteklemek.




NASIL GİDİLİR?

Artvin'in kıyı ilçesi olan Hopa'dan içeriye,bir başka ilçesi Borçka'ya doğru ilerlerken ilçe girişinden doğuya doğru sapılır.Hopa-Borçka arası yaklaşık 36 km'dir.Borçka'dan sonra ise 50 km'lik zorlu bir yolculuktan sonra Macahel sizi beklemektedir.

Macahel 2006 yılında UNESCO tarafından "Dünya Biyosfer Rezerv Alanı" ilan edilmiştir..Macahel,Türkiye'nin ilk ve tek biyosfer alanıdır. 



FLORA,FAUNA ve KÜLTÜR

En önemli özelliği insanlar tarafından tahrip edilmemiş olmasıdır.Yani "doğal" kelimesinin tam karşılığını burada bulabilirsiniz.Diğer yandan tür zenginliği açısından eşsiz bir özelliğe sahiptir.Kısa mesafede yerşekillerinin çeşitlilik göstermesi nedeniyle sık aralıklarla farklı türlere rastlamak mümkün.Havza boyunca 300'ü aşkın bitki türü bulunuyor.Ayrıca 60'ın üzerinde kuş türü,30 civarında hayvan türü ve çok sayıda böcek türüne de ev sahipliği yapmaktadır.Çok sayıda endemik türü de barındıran havzada;atmaca,sağan,kaya kartalı,ağaçkakan,doğan,ispinoz,sakağan,ardıç kuşu,ibibik,akrep,ayı,çiyan,dağ keçisi,geyik,kurt,sansar,tavşan,tilki,vaşak,porsuk,alabalık en dikkati çeken türlerdir.
Havzada arıcılık önemli bir uğraşıdır.Özellikle kestane balı,tereyağı ve ev yapımı taze ekmekle birlikte damaklara lezzetli bir şölen sunuyor!
Macahel'de tüfek yapımı önemli bir zanaatmiş eskilerde.Ancak günümüzde bazı müzelerde(Gürcistan)sergilenen bu silahlar tarihe karışmış durumda.
Macahel'e dair dikkatimi çeken şeylerden biri de yaşlılardan oluşan ve geleneksel bir yapısı olan "Çok Sesli Şarkılar Topluluğu" oldu.Merak edenler "Macahel Şarkıları" adıyla sosyal medyada aratabilirler.

"Korunan Alan" ile "Biyosfer Rezervleri" arasındaki en temel fark,korunan alanların tek bir amaç için belirlenmesiyken biyosfer rezervlerinde doğa korumaya ek olarak kalkınma ve lojistik destek de söz konusudur.



NEREDE KALINIR?

Doğasever insanların görmesi gereken nadide örneklerden biri olduğunu düşündüğüm Macahel,aile-ev pansiyonculuğunda da öncü yerlerdendir.Geçmişi eskilere (1940'lı,50'li yıllar) dayanan ev pansiyonculuğu günümüzde Artvin'de yaygınlaşmış olup valilik ve belediyeden de destek görmektedir.
Bu konaklama türünde hane halkıyla ortak yaşam alanları paylaşılmakta ve yerel,folklorik özellikler çok daha iyi gözlenip adeta onlarla iç içe yaşanmaktadır.Bu tip gezilerin en keyif verici yanlarından birinin de bu olduğunu düşünüyorum.Bizi bu konuda şanslı kılan temel etken ev sahiplerimizdi.Sevgili Serkan ve ailesi bizlere son derece keyifli bir yaşama alanı sundular ve yöreyi tanımamızda bize çok yardımcı oldular.Yolu Macahel'e düşen insanların Maralköy'de Macahel Han'a,Serkan ve ailesine uğramasını tavsiye ederim.Kendilerine ulaşmak isteyenler www.macahelhan.com adresinden detaylı bilgi alabilirler.